ارزیابی و پایش ایمنی زیستی در مزارع پرورش ماهیان سردابی اهمیت بسیاری دارد تا به مرور زمان تغییرات ممکن در شرایط محیطی و مواجهه با ریسک‌ها و تهدیدات به درستی مدیریت شوند. در زیر توضیحاتی درباره چگونگی ارزیابی و پایش ایمنی زیستی با ذکر منابع معتبر آورده شده است:
۶.۱ ارزیابی ریسک‌ها و تهدیدات محیطی:
برای ارزیابی ریسک‌ها و تهدیدات محیطی در مزارع پرورش ماهیان سردابی، مراحل زیر انجام می‌شود:
الف) شناسایی و تحلیل خطرها و تهدیدات: مرحله اول ارزیابی ریسک‌ها، شناسایی احتمال وقوع و شدت آسیب آن‌ها به ماهیان و محیط زیست است. این مرحله شامل ارزیابی عوامل مختلف مانند وضعیت آب، مدیریت مواد شیمیایی، حضور بیماری‌ها و آلودگی‌ها می‌شود.
ب) ارزیابی ریسک: در این مرحله، با استفاده از روش‌های کمی و کیفی، ارزیابی ریسک به عنوان حاصل ضرب احتمال وقوع خطر در صورت وقوع خطر محاسبه می‌شود.
ج) تعیین اولویت‌ها و اقدامات: با توجه به ارزیابی ریسک‌ها، اولویت‌ها و اقدامات برای کاهش یا از بین بردن آن‌ها تعیین می‌شود. این اقدامات می‌تواند شامل استفاده از داروها و واکسن‌ها، کنترل کیفیت آب، بهبود مدیریت محیطی و افزایش بهداشت شخصی باشد.
منابع معتبر:
- Blancheton, J. P., Toubia-Rahme, H., & Valla, A. (2013). Biosecurity and sustainable aquaculture: the European experience. Aquatic Living Resources, 26(3), 159-170.
- OIE (World Organisation for Animal Health). (2021). Technical guidelines on aquaculture biosecurity. FAO Fisheries and Aquaculture Technical Paper No. 527.
۶.۲ ایجاد سیستم پایش مداوم برای ایمنی زیستی:
برای ایجاد سیستم پایش مداوم برای ایمنی زیستی، مراحل زیر انجام می‌شود:
الف) تعیین پارامترهای مورد پایش: در این مرحله، پارامترهای مهمی که باید به‌طور مداوم پایش شوند تعیین می‌شوند. این پارامترها می‌توانند شامل کیفیت آب، سلامت ماهیان، دوره انجام واکسیناسیون و داروهای استفاده شده باشند.
ب) تعیین روش‌های پایش: برای هر پارامتر مورد نظر، روش‌های مشخصی برای پایش و نظارت تعیین می‌شوند. این روش‌ها ممکن است شامل آزمون‌های آب، آزمون‌های بیماری‌شناسی و تست‌های واکسیناسیون باشند.
ج) پایش مداوم: سیستم پایش برای ایمنی زیستی باید به‌طور مداوم اجرا شود و نت
ایج به‌صورت منظم گزارش شوند. در صورت کشف هر گونه ناهنجاری یا اختلال در پارامترها، اقدامات لازم برای اصلاح و بهبود وضعیت انجام می‌شود.
منابع معتبر:
- David, A. L., & Rajendran, K. V. (2020). Biosecurity management in aquaculture: a review. Journal of Aquaculture Research & Development, 11(7), 1-11.
- FAO (Food and Agriculture Organization of the United Nations). (2009). Technical guidelines on aquaculture biosecurity. FAO Fisheries and Aquaculture Technical Paper No. 527.
۶.۳ اصلاحات و بهبودهای لازم:
اصلاحات و بهبودهای لازم می‌توانند بر اساس نتایج ارزیابی‌ها و پایش‌ها انجام شوند:
الف) به‌روزرسانی سیاست‌ها و راهبردها: نتایج ارزیابی‌ها و پایش‌ها می‌توانند به مسئولین فنی کمک کنند تا سیاست‌ها و راهبردها را به‌روزرسانی و بهبود دهند.
ب) تغییرات در مدیریت: اگر نتایج ارزیابی‌ها نشان دهد که مدیریت فعلی مزارع نیاز به بهبود دارد، اصلاحات لازم برای بهبود مدیریت و افزایش ایمنی زیستی صورت می‌گیرد.
ج) ارتقاء آگاهی و آموزش: به‌روزرسانی و ارتقاء آگاهی مسئولین فنی در خصوص ایمنی زیستی و استفاده از فناوری‌های جدید و بهینه‌سازی روش‌های مدیریتی می‌تواند به بهبود ایمنی زیستی کمک کند.
منابع معتبر:
- Murray, A. G., & Peeler, E. J. (2005). A framework for understanding the potential for emerging diseases in aquaculture. Preventive Veterinary Medicine, 67(3-4), 223-235.
- Fuchs, C., Hermann, A., Schierle, J., & Weiss, G. (2016). Development of biosecurity guidelines for the control of non-notifiable diseases in aquaculture. Journal of Fish Diseases, 39(3), 309-319.
