نقش تغذیه و بیماری های گوساله

1. نقش تغذیه در تقویت سیستم ایمنی گوساله ها

سیستم ایمنی گوساله ها در بدو تولد نابالغ است و به شدت به دریافت آغوز (کلستروم) با کیفیت وابسته است. آغوز نه تنها منبع اصلی ایمونوگلوبولینها به ویژه IgG است، بلکه حاوی فاکتورهای رشد، سیتوکینها و مواد مغذی ضروری برای رشد و توسعه سیستم ایمنی است.
مدیریت آغوز: جنبه های کلیدی
• زمان دریافت آغوز :گوساله ها باید در اولین ساعتهای پس از تولد (ترجیحاً در ۲ساعت اول) آغوز دریافت کنند. تأخیر در دریافت آغوز، جذب ایمونوگلوبولینها را کاهش میدهد.
• کیفیت آغوز :آغوز باید حداقل ۵۰گرم IgGدر لیتر داشته باشد. استفاده از رفراکتومتر برای اندازهگیری کیفیت آغوز توصیه میشود.
• مقدار آغوز :گوساله ها باید ٪ ۱۰-۱۲ از وزن بدن خود آغوز دریافت کنند (حدود ۲-۴لیتر).

2. بیماریهای شایع گوساله ها و ارتباط آن با تغذیه

بیماریهای شایع گوساله ها اغلب با نقصهای تغذیهای، مدیریت نادرست آغوز و استرس مرتبط هستند. در ادامه، به بررسی بیماریهای شایع و نقش تغذیه در پیشگیری و مدیریت آنها میپردازیم.

oدریافت ناکافی آغوز، خطر ابتلا به اسهال را افزایش میدهد.
oتغذیه بیش از حد یا ناگهانی جایگزین شیر میتواند باعث اختلالات گوارشی شود.
• راهکارهای پیشگیری:
oاطمینان از دریافت آغوز کافی و با کیفیت.
oاستفاده از پروبیوتیکها و پریبیوتیکها برای تقویت میکروبیوم روده.
ب. پنومونی (عفونت تنفسی)

• پاتوژنهای شایع، Pasteurella multocida ، Mannheimia ، ویروسهای تنفسی مانندPI-3 وBRSV

• نقش تغذیه:
oکمبود مواد مغذی مانند ویتامین E ،D ، Aو سلنیوم سیستم ایمنی را تضعیف میکند.
oاسترس ناشی از تغذیه نامناسب، خطر ابتلا به پنومونی را افزایش میدهد.
• راهکارهای پیشگیری:
oاستفاده از مکملهای ویتامینی و معدنی برای تقویت سیستم ایمنی.
oکاهش استرس ناشی از تغییرات محیطی یا تغذیهای.
ج. کمبود مواد مغذی
• علل :کمبود انرژی، پروتئین، ویتامینها و مواد معدنی (مانند سلنیوم، روی).
• علائم بالینی :کاهش رشد، ضعف سیستم ایمنی، افزایش حساسیت به بیماریها.
• راهکارهای پیشگیری:
oاستفاده از جیرههای متعادل بر اساس نیازهای تغذیهای گوساله ها.
oپایش رشد و سلامت گوساله ها بهطور منظم.

3. راهکارهای تغذیه ای برای پیشگیری و مدیریت بیماریها

الف. مدیریت آغوز
• ذخیره سازی آغوز :فریز کردن یا پاستوریزاسیون آغوز برای حفظ کیفیت آن.
• استفاده از آغوز جایگزین :در صورت عدم دسترسی به آغوز با کیفیت، استفاده از آغوز جایگزین حاوی IgGتوصیه میشود.
ب. استفاده از جایگزینهای شیر با کیفیت
• ترکیبات مناسب :جایگزینهای شیر باید حاوی ٪ ۲۰-۲۵پروتئین و ٪ ۱۵-۲۰چربی باشند.
• اجتناب از تغذیه بیش از حد :تغذیه بیش از حد میتواند باعث اسهال و اختلالات گوارشی شود.
ج. مکملهای تغذیه ای
• پروبیوتیکها و پریبیوتیکها :تقویت میکروبیوم روده و کاهش خطر اسهال.
• ویتامینها و مواد معدنی :استفاده از مکملهای حاوی ویتامین ،E ،D ، Aسلنیوم و روی برای تقویت سیستم ایمنی.

4. مدیریت بهداشتی و محیطی

• بهداشت محیط :تمیز کردن و ضدعفونی منظم جایگاه ها برای کاهش بار میکروبی.
• جلوگیری از استرس :کاهش تغییرات ناگهانی در جیره یا محیط.
• پایش سلامت :معاینات منظم و شناسایی زودهنگام بیماریها.

جمع بندی

تغذیه مناسب و مدیریت صحیح بهداشت در گوساله ها، پایه ای اساسی برای پیشگیری از بیماریها و رشد مطلوب آنها است.
دامپزشکان با درک عمیق از ارتباط بین تغذیه و بیماریهای گوساله ها، میتوانند با ارائه راهکارهای مبتنی بر شواهد علمی، سلامت گوساله ها را بهبود بخشند و عملکرد اقتصادی گله را به طور قابل توجهی افزایش دهند.